Ονομάστηκε έτσι από το μεγάλο και ψηλό πύργο που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού όπου αργότερα επεκτάθηκε και χτίστηκε το σημερινό χωριό. Σήμερα, το Πυργί αποτελεί έδρα του δήμου Μαστιχοχωρίων και φιλοξενεί το Δημαρχείο, το Κέντρο Υγείας και το 6τάξιο Δημοτικό Σχολείο. Το Πυργί διατηρεί στο εσωτερικό του τη μεσαιωνική του όψη, λόγω ότι επιβίωσε από τον καταστροφικό σεισμό του 1881. Αποτελεί σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες του νησιού της Χίου, για το μεσαιωνικό ύφος του, την πολιτισμική του παράδοση, τη χαρακτηριστική ντοπιολαλιά, την μαστίχα, τα ξυστά, την αρχαιολογική ιστορία και αρχιτεκτονική του γι’ αυτό άλλωστε έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος οικισμός και υπάγεται στη Γ’ Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Το Πυργί της Χίου
Στο Πυργί όπου σε πολλά άρθρα, σχόλια ή συζητήσεις ανθρώπων συνήθως αναφέρεται και ως το ζωγραφιστό χωριό, αυτό που θα σας εντυπωσιάσει είναι τα λεγόμενα ξυστά-γεωμετρικά και καλλιτεχνικές φιγούρες που είναι χαραγμένα στους εξωτερικούς τοίχους των κατοικιών και κτιρίων του χωριού. Για να σχεδιαστούν τα ξυστά, ξεκινούν με ένα καλό επίχρισμα στον τοίχο, κατόπιν περνιούνται με ένα δεύτερο επίχρισμα από άμμο θαλάσσης, έπειτα βάφονται όλο άσπρο από ασβέστη και όσο είναι φρέσκος χαράζουν με τα εργαλεία τους (διαβήτη, χάρακα, σπάγκο, βελόνα, πιρούνι κα.) τα σχήματα. Τέλος «ξύνουν» τα σημεία σε μια -παρά μία διαδοχική αλληλουχία ώστε να εμφανιστεί το μαύρο επίχρισμα της άμμου. Τότε παρουσιάζεται η εικόνα των χαραγμένων σχημάτων.
Η τεχνική και η διακόσμηση των Ξυστών εισήχθηκε κατά το 14ο-16ο αιώνα από τους Γενουάτες τις Ιταλίας όταν κατείχαν το νησί. Η τεχνική των ξυστών συνεχίστηκε και κληρονομήθηκε μέχρι και σήμερα από ντόπιους τεχνίτες όπου την εξέλιξαν προσθέτοντας εκτός από γεωμετρικά σχήματα, φυτικά και ζωικά μοτίβα και άλλες καλλιτεχνικές φιγούρες.